Duurzaamheid

Programma besparen

We berekenen de jaarlijkse stedelijke CO2-uitstoot ten opzichte van 2015 op basis van gegevens die landelijk aan gemeenten beschikbaar worden gesteld.

Klimaatmonitor, Eneco en eigen berekeningen

We meten de jaarlijkse stedelijke CO2-emissie ten opzichte van 2015 op basis van gegevens die landelijk aan gemeenten beschikbaar worden gesteld door de Klimaatmonitor en CBS.  De nieuwe data lopen minimaal één jaar achter, vanwege de jaarronde afrekeningen op het energieverbruik. In de Voortgangsrapportage Energie in de stad publiceren we over meerdere jaren de meest recent beschikbare gegevens van de stedelijke CO2-emissie. In de periode van 2015-2022 daalde de CO2-uitstoot in totaal met 26%, waarvan 4,5% tussen 2021-2022

De CO2-uitstoot per inwoner daalde in de periode 2015-2022 harder (-32%) dan de totale uitstoot (-26),
omdat in dezelfde periode het aantal inwoners groeide (8%).

Transitievisie warmte 1 en 2

Nieuwe indicator per 1-1-2022

Netwerkbedrijf Stedin

Elk jaar zien we dat gebouwen van het aardgas worden afgesloten; als gevolg van (duurzame) renovatie, sloop/nieuwbouw en/of particulieren die vergaand verduurzamen en van het gas af willen. De echte versnelling volgt pas als het kabinet wet- en regelgeving en de financiële kaders zo heeft ingericht dat een nieuw speelveld is ontstaan voor duurzame alternatieven voor koken en verwarmen.

 Elk jaar zien we dat gebouwen van het aardgas worden afgesloten; als gevolg van (duurzame) renovatie, sloop/nieuwbouw en/of particulieren die vergaand verduurzamen en van het gas af willen. De echte versnelling volgt pas nadat we de eerste uitvoeringsplannen voor aardgasvrije wijken in uitvoering gaan.  

Transitievisie warmte 1 en 2

Nieuwe indicator per 1-1-2022

Eneco

Het percentage duurzaamheid kan op verschillende manieren worden uitgedrukt zoals te zien is in het warmte-etiket dat Eneco jaarlijks achteraf publiceert. In deze kolom staat het aandeel hernieuwbaar. Het warmte-etiket wordt opgesteld langs landelijke definities en voorgeschreven berekeningen. De percentages verbeteren door de realisatie van nieuwe hernieuwbare bronnen die invoeden op het warmtenet en het efficiënter maken van het warmtesysteem, zoals het realiseren van warmtebuffers in het systeem. In de samenwerkingsafspraken met Eneco is tevens het aandeel opwek door duurzame bronnen vastgelegd.

Programma zon op dak

Nieuwe indicator per 1-1-2023

Klimaatmonitor

De doelstellingen voor grootschalig zon op dak zijn aangepast sinds 2022 van percentage zon op dak naar de hoeveelheid opgewekte elektriciteit door zon op dak. In de Voortgangsrapportage Energie van de stad is over meerdere jaren deze groei in beeld gebracht voor zowel groot-als kleinschalig zon op dak. Sinds oktober 2021 is er netcongestie in de regio Utrecht voor het terugleveren van elektriciteit aan het net. Dit geldt ook voor zon op dak. We verwachten dat dit de komende jaren vertraagd doorwerkt in de realisatiecijfers. Voor 2023 zien we een afvlakkende groei voor zonne-energie. In het uitvoeringsprogramma elektriciteitsinfrastructuur en netcongestie 2023-2026 is aangegeven hoe we de komende jaren met netcongestie aangaan. Stedin en Tennet werken hard aan de uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet. We verwachten pas richting 2028 meer ruimte op het elektriciteitsnet. In 2022 was het percentage zon op dak in Utrecht 28% en in 2023 36% (raadsbrief 2 februari 2024). Vanaf 2023 rapporteren we in de begroting over de hoeveelheid opgewekte elektriciteit in GWh. Het omrekenen van de percentages naar GWh zou op basis van een aantal aannames moeten gebeuren, zoals bijvoorbeeld het gemiddelde vermogen van een zonnepaneel.

Programma zon op dak

Nieuwe indicator per 1-1-2023

Klimaatmonitor

De doelstellingen voor zon op dak zijn aangepast sinds 2022 van percentage zon op dak naar de hoeveelheid opgewekte elektriciteit door zon op dak. In de Voortgangsrapportage Energie van de stad  is over meerdere jaren deze groei in beeld gebracht voor zowel groot- als kleinschalig zon op dak. Netcongestie geldt nog niet voor het terugleveren van elektriciteit van kleinschalig zon op dak. Wel is landelijk aangekondigd de regelingen voor het stimuleren van zon op dak te wijzigen. We verwachten dat dit de komende jaren doorwerkt in de realisatiecijfers.

Geluidnota Utrecht (2014): het beperken van geluidshinder in de woon- en leefomgeving.

Met geluidsberekeningen, in combinatie met vaste blootstelling-responsrelaties, kan de geluidshinder in de stad in beeld worden gebracht. Maar wat de bewoners er zelf echt van vinden, meten we beter door de inwonersenquête (Utrecht Monitor).

Onderzoek Utrecht, Inwoners-enquête

Het aandeel bewoners dat aangeeft vaak overlast te hebben van verkeerslawaai is met 30% hetzelfde als bij de vorige meting in 2021. De stijgende tendens van de afgelopen tien jaar is daarmee niet doorgezet. Het percentage blijft echter te hoog in vergelijking met de doelstelling

motie 2015/78

We streven naar het (uiterlijk in 2030) behalen van de advieswaarden voor fijn stof van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Kanttekening daarbij is dat de eigen bijdrage van de stad Utrecht aan de fijn stof concentraties relatief beperkt is.

WHO/RIVM

De concentraties zijn in 2022 toegenomen vergeleken met de voorgaande coronajaren 2020 en 2021. Ten opzichte van de pre-corona tijd is nog steeds sprake van lagere concentraties. Naar verwachting zet de langjarige dalende trend zich voort in 2023. De berekeningsresultaten over 2023 komen aan het einde van het jaar 2024 beschikbaar.

Wettelijke verplichtingen (EU-grenswaarden, Wet milieubeheer).

Deze indicator voor fijnstof (PM10) is opgesteld op basis van wettelijke verplichtingen die gelden voor de jaargemiddelde concentratie.

Monitoringsrapportage

Aan de wettelijke verplichting wordt ruimschoots gedaan. Op alle wettelijke toetspunten is ook de gemeentelijke doelstelling in 2022 behaald. 

Wettelijke verplichtingen (EU-grenswaarden, Wet milieubeheer).

Deze indicator voor fijnstof (PM10) is opgesteld op basis van wettelijke verplichtingen.

Monitoringsrapportage

Aan de wettelijke verplichting wordt ruimschoots gedaan. Op alle wettelijke toetspunten is ook de gemeentelijke doelstelling in 2022 behaald. 

Wettelijke verplichtingen (EU-grenswaarden, Wet milieubeheer)

Deze indicator voor de fijnere fractie van fijn stof (PM2,5) is opgesteld op basis van wettelijke verplichtingen. Daarmee sluit het opnemen van deze indicator aan bij de eerder opgenomen indicatoren voor stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10).

Onbekend

Op alle wettelijke toetspunten is in 2022 ook de gemeentelijke doelstelling behaald

Wettelijke verplichtingen (EU-grenswaarden, Wet milieubeheer).

Deze indicator voor stikstofdioxide (NO2) is opgesteld op basis van de wettelijke verplichtingen.

Monitorings-rapportage

Aan de wettelijke verplichting wordt ruimschoots gedaan. Op alle wettelijke toetspunten is ook de gemeentelijke doelstelling in 2022 behaald (rekening houdend met toepasbaarheidsbeginsel en blootstellingscriterium).

Monitoringsrapportage Lucht 2019/NSL Monitoringstool

Deze nieuwe indicator maakt relatieve verkeersemissies (= uitstoot) voor stikstofoxiden (NOx) inzichtelijk, waarbij de emissies voor het jaar 2015 op 100 zijn gesteld (index 2015=100).

Onbekend

Ten opzichte van 2015 zijn de verkeersintensiteiten elk jaar toegenomen en zijn regelmatig kleine uitbreidingen aan het wegennetwerk toegevoegd in het model. Ondanks die toenames zijn de verkeersemissies van alle hieronder beschreven stoffen sinds 2015 gedaald. De oorzaak van de dalende emissies is de lagere emissie per voertuig, als gevolg van het steeds schoner worden van voertuigen. De grootste daling treedt op voor PM2,5 en EC. De kleinste daling zit bij PM10, een stof die zowel bij verbranding als bij (banden)slijtage vrijkomt.

Monitoringsrapportage Lucht 2019/NSL Monitoringstool

Deze indicator maakt het mogelijk de direct uitgestoten stikstofdioxide-verkeersemissies te vergelijken met die in vorige jaren (index 2015=100), onafhankelijk van de weersomstandigheden in het gepasseerde jaar.

Onbekend

 Ten opzichte van 2015 zijn de verkeersintensiteiten elk jaar toegenomen en zijn regelmatig kleine uitbreidingen aan het wegennetwerk toegevoegd in het model. Ondanks die toenames zijn de verkeersemissies van alle hieronder beschreven stoffen sinds 2015 gedaald. De oorzaak van de dalende emissies is de lagere emissie per voertuig, als gevolg van het steeds schoner worden van voertuigen. De grootste daling treedt op voor PM2,5 en EC. De kleinste daling zit bij PM10, een stof die zowel bij verbranding als bij (banden)slijtage vrijkomt

Monitoringsrapportage Lucht 2019/NSL Monitoringstool

Deze indicator maakt het mogelijk de direct uitgestoten stikstofdioxide-verkeersemissies te vergelijken met die in vorige jaren (index 2015=100), onafhankelijk van de weersomstandigheden in het gepasseerde jaar.

Obekend

Ten opzichte van 2015 zijn de verkeersintensiteiten elk jaar toegenomen en zijn regelmatig kleine uitbreidingen aan het wegennetwerk toegevoegd in het model. Ondanks die toenames zijn de verkeersemissies van alle hieronder beschreven stoffen sinds 2015 gedaald. De oorzaak van de dalende emissies is de lagere emissie per voertuig, als gevolg van het steeds schoner worden van voertuigen. De grootste daling treedt op voor PM2,5 en EC. De kleinste daling zit bij PM10, een stof die zowel bij verbranding als bij (banden)slijtage vrijkomt

Monitoringsrapportage Lucht 2019/NSL Monitoringstool

Deze indicator maakt het mogelijk de fijn stof verkeersemissies van de fijnere fractie van fijn stof (PM2,5) te vergelijken met die in vorige jaren (index 2015=100), onafhankelijk van de weersomstandigheden in het gepasseerde jaar.

Onbekend

Ten opzichte van 2015 zijn de verkeersintensiteiten elk jaar toegenomen en zijn regelmatig kleine uitbreidingen aan het wegennetwerk toegevoegd in het model. Ondanks die toenames zijn de verkeersemissies van alle hieronder beschreven stoffen sinds 2015 gedaald. De oorzaak van de dalende emissies is de lagere emissie per voertuig, als gevolg van het steeds schoner worden van voertuigen. De grootste daling treedt op voor PM2,5 en EC. De kleinste daling zit bij PM10, een stof die zowel bij verbranding als bij (banden)slijtage vrijkomt.

Monitoringsrapportage Lucht 2019/NSL Monitoringstool

Deze indicator maakt het mogelijk de verkeersemissies van roet/EC (= elemental carbon) te vergelijken met die in vorige jaren (index 2015=100), onafhankelijk van de weersomstandigheden in het gepasseerde jaar.

Onbekend

Ten opzichte van 2015 zijn de verkeersintensiteiten elk jaar toegenomen en zijn regelmatig kleine uitbreidingen aan het wegennetwerk toegevoegd in het model. Ondanks die toenames zijn de verkeersemissies van alle hieronder beschreven stoffen sinds 2015 gedaald. De oorzaak van de dalende emissies is de lagere emissie per voertuig, als gevolg van het steeds schoner worden van voertuigen. De grootste daling treedt op voor PM2,5 en EC. De kleinste daling zit bij PM10, een stof die zowel bij verbranding als bij (banden)slijtage vrijkomt.

Actieplan Utrecht Circulair

Via de indicator Milieu Prestatie Gebouw (MPG) wordt de prijs van de milieuschade van het gebruik van grondstoffen en materialen bij het bouwen van nieuwe woningen in beeld gebracht.

Onbekend

De waarde voor 2023 is €0,63/m²bvo.jr. Deze is ongewijzigd t.o.v. 2022. Wat we zien in de vergunningen is dat van het aantal woningen waarbij een MPG berekening is ingediend voor 98% uit appartementen bestaan. Dit was in 2022 circa 90%. Appartementen hebben doorgaans een wat ongunstiger MPG waarde doordat deze per m² bvo een grotere hoeveelheid materialen gebruiken (denk aan kleinere woningen met veel wanden, dikker vloeren door grotere overspanningen, etc.). Een gelijke MPG kan dan als winst worden gezien; bij gelijke milieubelasting als in 2022 zou die zijn gestegen. Als gemeente hebben wij slechts beperkt invloed op het verlagen van de MPG in nieuwbouw. Vanuit landelijke wetgeving mogen wij hier geen strengere eisen opleggen dan wat in het bouwbesluit (nu besluit bouwwerken leefomgeving) staat aangegeven. De waarde van €0,63/m²bvo.jr is nog steeds aanzienlijk beter dan de landelijke grenswaarde van €0,80/m²bvo.jr (hoe lager hoe beter).