Externe subsidieprogramma's

Voor het realiseren van onze ambities op Europees niveau werkten wij samen met andere (overheids-) organisaties op de thema’s van Gezond Stedelijk Leven voor Iedereen. Met organisaties in en buiten de stad werkten we samen aan Europese aanvragen, onder andere met de Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht, Wageningen Universiteit, TNO en andere lokale organisaties. Bij de aanvragen betrokken we belangrijke stakeholders in de stad om onze gezamenlijke strategische ambities te versterken. Wij richtten ons voor het realiseren van onze opgaven actief tot andere overheden, de provincie, het Rijk en Europa. Op die manier haalden wij, naast extra financiële middelen, ook kennis en ervaring naar de stad. Ook droegen de samenwerkingsnetwerken bij aan het profileren van Utrecht op (inter)nationaal niveau.

Europese Subsidieverwerving

Wij willen optimaal gebruik maken van Europese subsidiemogelijkheden ter ondersteuning van onze strategische ambities. De Europese regelingen kennen een eigen systematiek en vragen specifieke kennis en aandacht. Om subsidiemogelijkheden optimaal te benutten is kennis van de verschillende Europese regelingen en de verbinding aan relevante Utrechtse projecten noodzakelijk. Voor Europese subsidies is internationale samenwerking meestal ook een voorwaarde. Het hebben van een goed internationaal netwerk is van groot belang om zelf de nodige partners te vinden, maar ook om door anderen gevraagd te worden voor deelname aan subsidieprojecten. Wij kijken doorlopend vanuit de opgaven naar Europese subsidiekansen waarbij wij Europese subsidiemogelijkheden en de Utrechtse opgaven met elkaar verbinden. Innovatieve oplossingen en investeringen voor onze opgaven kunnen als pilotproject onderdeel zijn van Europese subsidieaanvragen. Verder zijn Europese subsidiemogelijkheden vaak gericht op integrale vraagstukken, die meerdere opgaven en onderwerpen raken. Zo stimuleren Europese subsidies de innovatiekracht van de opgaven en een integrale aanpak.

Europese subsidies

In de Europese begrotingsperiode 2021-2027 is de Green Deal een belangrijk overkoepelend thema waar de Europese Commissie haar financiële middelen op in zet. Slimme groei (kennis, innovatie en onderwijs), duurzame groei (zuiniger omgaan met hulpbronnen) en groei voor iedereen (arbeidsparticipatie, onderwijs en armoedebeleid) blijven belangrijke thema’s. Samenwerking tussen partijen, bijvoorbeeld tussen overheid, bedrijfsleven, kennisinstellingen en/of maatschappelijke organisaties, is ook in de periode 2021-2027 belangrijk om succesvol te zijn met Europese subsidies. Dit sluit ook aan bij onze visie op de (regie) rol van de gemeente. We spelen hierop in door versterkt in te zetten op samenwerking met bijvoorbeeld kennis- en onderwijsinstellingen, culturele instellingen en andere stakeholders in de stad.
Het afgelopen jaar werkten wij aan mee aan achttien ingediende subsidieaanvragen bij de Europese Commissie. Tien aanvragen zijn goedgekeurd. Voor vijf aanvragen is de definitieve uitslag nog niet bekend. Er is grote concurrentie op het Europese speelveld, in sommige programma’s is de slaagkans circa 10%. Met de nu goedgekeurde aanvragen waar wij in deelnemen is dit voor 2023 al ruim 50%, en dit kan nog oplopen als er meer van de in behandeling zijnde aanvragen worden goedgekeurd.

Kansen voor West

‘Kansen voor West' (KvW) is het samenwerkingsprogramma van G4 en P4 (de G4 steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht en de P4 provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland), waarmee we aanspraak maken op subsidiemiddelen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) voor landsdeel West-Nederland. In totaal zijn er in 2023 17 projectaanvragen goedgekeurd in de Kansen voor West-programma’s.

1) De betreffende projecten zijn opgenomen in de tabellen hierna

Kansen voor West II - Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) 2014-2020

Het programma Kansen voor West II (2014-2020) voeren we uit tot eind 2023. Met het programma komt voor de stad en regio meer dan 43 miljoen Euro beschikbaar voor innovatieve projecten binnen de volgende beleidsdoelstellingen:

• innovatie (programmaprioriteit 1)
• koolstofarme economie (programmaprioriteit 2)
• terugdringen mismatch arbeidsmarkt (programmaprioriteit 3)
• versterken van het vestigingsklimaat (programmaprioriteit 4)
• bevorderen van crisisherstel door investeringen in een groen, digitaal en weerbaar herstel van de economie (programmaprioriteit 6, React-EU).

Wij ontvangen rechtstreekse EFRO-middelen die wij zelf aan projecten toekennen en aanvullend daarop ook middelen uit het Europees Sociaal Fonds (ESF) voor projecten in de stad. Een stedelijk uitvoeringsplan is hiervoor richtinggevend. Daarnaast hebben we een indicatief aandeel in het regionale EFRO-budget (gelabelde middelen). Deze middelen zijn geoormerkt voor inzet in de stad Utrecht en worden ingezet in lijn met de regionale economische agenda. Stad en provincie beslissen samen over inzet van deze middelen. De beschikbare middelen zijn nagenoeg uitgeput.
Projecten in het Kansen voor West II programma hebben tot eind 2023 de tijd gehad om hun kosten te maken en te betalen. Indien een project niet geheel haalbaar is tot eind 2023, wordt de beschikking (gedeeltelijk) ingetrokken en vallen de subsidiegelden vrij. Dit wordt eerst opgevangen binnen het programma in Utrecht of in de vier provincies en als dat niet lukt vloeien de gelden terug naar Europa.

Tabel: overzicht beschikbare Kansen voor West II middelen 2014-2020 (stad en regio totaal)

Peildatum: 31 december 2023                                                                          Bedragen x € 1.000.000

3 Een negatief bedrag wijst op overcommittering. De ervaring leert dat niet alle beschikbaar gestelde middelen worden gebruikt, en door overcommitering beogen we alle beschikbare middelen optimaal te benutten. Het financieel risico dat hieruit voortvloeit, is tot 10% gedekt via de reserve Europese subsidies. Aan het einde van de looptijd wordt op programmaniveau met de EC afgerekend.
4 ESF: voor gemeente Utrecht beschikbaar budget, in te zetten aanvullend op stedelijke EFRO middelen, aan te vragen in 2 tranches bij het Ministerie van SZW. Het formeel gecommitteerde bedrag is de realisatie over de eerste tranche. Het bedrag in aanvraag betreft het voor Utrecht beschikbare subsidiebedrag in de tweede tranche.
5 Rijkscofinanciering: Ministerie van Economische Zaken en Klimaat beschikbaar gestelde middelen die aanvullend op EFRO middelen kunnen worden ingezet

Kansen voor West II: Activiteiten in 2023

De middelen vanuit KvW II en REACT-EU programma zijn volledig toegekend. Er is nog onder KvW II subsidie beschikt voor de projecten Materiaal Scout, Voucherregeling Duurzame Energie, Renovatie A. Kuijper- en Groen van Prinstererstraat Utrecht, Renovatie Patrimoniumstraat e.o. te Utrecht, Ontwerp Collectief Warmtenet Bedrijventerrein Haarbrug en HyVan.

Overzicht en besteding beschikbare Kansen voor West II – stedelijk programma 2014-2020

Overzicht Kansen voor West II regionaal programmadeel (stad en provincie Utrecht)

Kansen voor West III - Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) 2021-2027

In 2022 is het nieuwe programma voor de periode 2021-2027 van start gegaan. Met dit nieuwe programma komt ruim 34 miljoen Euro beschikbaar voor de stad en regio Utrecht, waarvan 6,4 miljoen voor een nieuw stedelijk programma en 6,4 miljoen als indicatief aandeel in het regionale programmadeel. De middelen worden ingezet voor:

• Innovatie
• klimaat (o.a. Energietransitie, circulair)
• duurzame stedelijke ontwikkeling.

Wij ontvangen rechtstreekse EFRO-middelen die wij zelf aan projecten toekennen. Een stedelijk uitvoeringsplan is hiervoor richtinggevend. Daarnaast hebben we een indicatief aandeel in het regionale EFRO-budget (gelabelde middelen). Deze middelen zijn geoormerkt voor inzet in de stad Utrecht en worden ingezet in lijn met de regionale economische agenda. Stad en provincie beslissen samen over inzet van deze middelen.

Tabel: overzicht beschikbare Kansen voor West III middelen 2021-2027 (stad en regio totaal)

Peildatum: 31 december 2023                  Bedragen x € 1.000.000   

Kansen voor West III: Activiteiten in 2023

Eind 2023 staan er in totaal 7 openstellingen open (totaal bedrag van 20,7 mln.), is er 1 openstelling onder innovatie reeds gesloten (volledig budget is ingezet) en gaat het restant van het KvW III budget in 2024 open. Er zijn in totaal 11 nieuwe projectenaanvragen goedgekeurd en er zijn nog 7 aanvragen in behandeling.