Ruimtelijke ontwikkeling, Wonen en Erfgoed

Deze activiteiten hebben we uitgevoerd zoals in de Programmabegroting 2023 opgenomen.

Doelstelling 1: (Her)ontwikkeling van de fysieke leefomgeving draagt bij aan gezonde groei met kwaliteit en in balans.

Gebied West/Noordwest:

• Start bouw van onder andere de projecten: Tweede Daalsedijk fase 2-4, Cartesiusdriehoek fase 2-6 en Omloop. En vaststelling van bestemmingsplan Zuilense Vecht door de raad en het Voorlopig Ontwerp en Stedenbouwkundig plan door het College.

Gebied Centrum:

• De planbegeleiding en planvoorbereiding van alle grote projecten heeft voortgang geboekt: Beurskwartier, Lombokplein en diverse projecten in het Stationsgebied. In het project Herinrichting Park Paardenveld is de placemaking succesvol afgerond. De planontwikkeling Jaarbeurspleingebouw is uitgevoerd zoals beschreven. Project Strosteeg is weliswaar vertraagd, omdat de Raad van State in januari 2023 het Uitwerkingsplan Strosteeg 18-36 heeft vernietigd, maar eind 2023 zijn alsnog een nieuw ontwerp bestemmingsplan en ontwerp omgevingsvergunning ter inzage gelegd. Bij het Project Lombokplein is het bestemmingsplan en het VO openbare ruimte vastgesteld. 

Gebied Leidsche Rijn en Vleuten- De Meern:

• De raad heeft het voorbereidingskrediet voor de Mobiliteitshub XL vrijgegeven en de aanbesteding voor het ontwerpteam is succesvol afgerond. We hebben de Bestemmingsplannen voor Papendorp (2000 woningen), Groenewoud (1650 woningen) en Bedrijvenpark Strijkviertel in besluitvorming gebracht. Voor de ontwikkeling van Groenewoud is een anterieure overeenkomst gesloten. De MARK is onherroepelijk en daarmee is in deze ontwikkeling een stap vooruitgezet richting realisatie.

Gebied Zuidwest (incl. Merwedekanaalzone):

• Er is gewerkt aan concrete vastgoedprojecten wat o.a. heeft geresulteerd in de vaststelling van het bestemmingsplan Marco Pololaan 111-117 (240 woningen) en de bouwenveloppen voor de Veilingstraat 10 en Livingstonelaan 609.

Gebied Utrecht Science Park en Rijnsweerd:

• Bouw High 5 (921 woningen), vaststelling bestemmingsplan ISU, vaststelling IDOC en IPOK voor ontvangstgebouw UMCU.

Gebied Noord(oost), oost en zuid:

• Voor Nieuw Buurland is het bestemmingsplan vastgesteld en is de bouw gestart. Voor Jan van Galenstraat is het SPvE vrijgegeven voor inspraak. Voor Brennerbaan is een SPvE in voorbereiding. Voor het Pieter Baan Centrum bereiden we een omgevingsplan voor op basis van het vastgestelde SPvE. Bij de Kwekerij zijn de bouwprojecten voor fase 3 en 4 in voorbereiding. Voor Galgenwaard is een Stedenbouwkundige Uitwerking opgesteld als voorloper van het SPvE. Naast tijdelijke woningbouw bij de Pagelaan (bouw gestart) en het BEFU-terrein (bouwrijpmaken in uitvoering en start bouw in voorbereiding), wordt ook onderzocht in hoeverre de locatie Tussen de Rails (onderdeel van het toekomstig Stedelijk Knooppunt Lunetten Koningweg) kan worden ingezet voor tijdelijke woningen. Daarvoor is in 2023 een intentiedocument vastgesteld.  

Grondbeleid:

• Met de woningcorporaties zijn afspraken gemaakt over het stoppen van de verkoop van sociale huurwoningen vanaf 2024. Voor de in 2023 verkochte woningen is de meerwaarde in rekening gebracht op basis van de afgesproken methodiek.

Omgevingswet:

• Wij houden u over de voortgang op de hoogte via periodieke raadsbrieven, zoals in november 2023 . In 2023 hebben we de voorbereidingen op de inwerkingtreding van beide wetten op 1 januari 2024 afgerond. Daarnaast zijn we met uw raad en de stad in gesprek over het verbeteren van het Utrechts Plan Proces.

Sporten, Spelen en Bewegen:

• Wijkspeelruimtescans van de wijken: Binnenstad, Zuid. Bijdragen geleverd aan projecten o.a.  On the Move in Overvecht, Gouden Koetslaan, Valparaisodreef, Calesthenics Vleuterweide, Willem Hedastraat.

Externe Subsidies:

• We hebben gewerkt aan de afronding van het Kansen voor West 2 programma, en aan het verder open zetten van openstellingen voor het Kansen voor West 3 programma. In totaal hebben we 20,7 mln opengezet van de beschikbare 34 mln. Voor het stedelijk KvW budget zijn ook  de eerste projecten toegekend. We hebben ingezet op de mogelijkheden voor Europese subsidies voor Utrechtse projecten, en hebben daarvoor succesvolle aanvragen ingediend.

Doelstelling 2: De bebouwde omgeving is veilig, leefbaar en tast de gezondheid niet aan.

In de programmabegroting 2023 zijn er geen aparte taken opgenomen.

Doelstelling 3: Voldoende passende en betaalbare huisvesting voor alle bewoners en woningzoekenden.

•  Het steunpunt en een financieringsconstructie opzetten voor Wooncoöperaties (uitvoering) Actieplan Utrechtse Wooncoöperaties) is opgezet zoals beschreven.
  • *De gemeente start met onderzoek voor urgentiedienstverlening en bemiddeling huisvesting van kwetsbare en bijzondere doelgroepen en is uitgevoerd zoals beschreven. 

•   De eerste fase van het uitvoeringsprogramma beschermen bestaande woningvoorraad is afgerond waarin datagedreven en informatiegestuurd toezicht is geïmplementeerd.  
  • *Ontwikkelen van specifiek toewijzingsbeleid voor gemengde complexen ten behoeve van bepaalde gebieden is nog in ontwikkeling. Er is vertraging ontstaan vanwege de benodigde onderbouwing over de effecten.

•  Nieuwe regionale Huisvestingsverordening met ruimte voor lokaal beleid, waaronder de implementatie van de ambities uit het Coalitieakkoord is uitgevoerd zoals beschreven. Naast technische en juridische aanpassingen zijn enkele inhoudelijke toevoegingen gedaan zoals het toepassen van buurtvoorrang, voorrang vitale beroepen (ook bij middenhuur), friendswoningen, invulling percentage te verloten woningen en de ambitie om vergunningsvrij woningdelen t/m 3 personen toe te staan. 

•  Opstellen en uitvoer nieuwe stedelijke prestatieafspraken STUW over beschikbaarheid, betaalbaarheid, duurzaamheid, leefbaarheid en de omgang met kwetsbare doelgroepen is uitgevoerd zoals beschreven. Met de nieuwe samenwerkingsafspraken 2023-2026 tussen gemeente, huurders en corporaties is uitvoering gegeven aan diverse onderdelen uit het Coalitieakkoord, waaronder terughoudendheid met sloop/nieuwbouw en de stop op de verkoop van sociale huurwoningen.
  • *Uitvoering geven aan de investeringsruimte woningcorporaties ten gevolge van afschaffing verhuurdersheffing is uitgevoerd zoals beschreven. De uitvoering hiervan is aan de corporaties. De afspraken zijn geborgd via de Woondeal en de Samenwerkingsafspraken 2023-2026. 

•  Totstandkoming van een actieplan studentenhuisvesting is uitgevoerd zoals beschreven.
  • *Met het Rijk, de U-10-gemeenten, de provincie Utrecht en de woningcorporaties uitvoering geven aan de Woondeal en is uitgevoerd zoals beschreven.
  • *Lobby voor beter passend instrumentarium en extra (financiële) middelen voor de woonopgaven in Utrecht. Mede met behulp van het G4- voorzitterschap in 2023 is uitgevoerd zoals beschreven.

Doelstelling 4: Behouden, beheren en benutten van erfgoed als cultuurhistorische drager van het karakter van Utrecht.

• Implementeren van prioriteiten uit actie-agenda.

•  Het uitwerken beleid(sregels) en (ontwikkel)kaders ten behoeve van actuele gebruiksbehoeften van monumenten: het nieuwe zonnepanelenbeleid voor monumenten en op panden in een beschermd stads- en dorpsgezicht maakt reversibele energiemaatregelen ruimhartiger mogelijk.
• De Archeologische waardenkaart is geactualiseerd.  
• Digitale waarden- en beleidskaarten zijn aangepast zodat ze voldoen aan Digitaal Stelsel Omgevingswet.
• Gebouwd, archeologisch en ruimtelijk erfgoed zijn zichtbaar gemaakt bij planontwikkeling in de stad en draagt hiermee bij de ruimtelijke kwaliteit van deze plannen, zoals bij het gebiedsprofiel Domplein, ontwikkeling van gebieden zoals het Lunettenpark , Wisselspoor , Cartesiusdriehoek en Haarzicht .
• Advies over het inzetten van groen/blauwe structuren voor klimaatadaptatie zoals bij natuurgebied Zuilen , zonneveld Ockhuizen, HIA’s (Heritage Impact Assesments) voor Werelderfgoed Hollandse Waterlinies voor windenergie en zoeklocatie zonneveld Voordorpse Veld.
•  Monumenteigenaren zijn geïnformeerd en begeleid bij verduurzaming op allerlei manieren, zoals met huisbezoeken, een eigen monumentenpagina op Jouw Huis Slimmer en de organisatie van een bijeenkomst over monumenten en verduurzamen.
• De gemeentelijke verhalenwebsite over Utrechts erfgoed erfgoed.utrecht.nl is geactualiseerd en uitgebreid.

Deze activiteiten hebben we afwijkend of anders gerealiseerd dan opgenomen in de Programmabegroting 2023.

Doelstelling 1: (Her)ontwikkeling van de fysieke leefomgeving draagt bij aan gezonde groei met kwaliteit en in balans.

• Door de marktomstandigheden lopen projecten vertraging op, met de Utrechtse aanpak en rijksregelingen hebben we maatregelen genomen om de woningmarkt op gang te houden.  
• Bestemmingsplan Thomas a Kempisplantsoen is ter inzage gegaan en zal dus in de eerste helft van 2024 ter vaststelling aan de raad worden voorgelegd (vertraging vanwege onderzoek samen met JDE over de geurcontour). Definitief Ontwerp en tender woningbouwkavels Zuilense Vecht vertraging als gevolg van o.a. het realiseren van het energiesysteem (netcongestie).
• Definitief Ontwerp en tender woningbouwkavels Zuilense Vecht vertragen als gevolg van o.a. het realiseren van het energiesysteem (netcongestie).
• Voorleggen Nota van Uitgangspunten (NvU) voor de Merwedekanaalzone deelgebied 6 aan de raad is niet volgens plan uitgevoerd, omdat deze complexer bleek om op te stellen door de moeilijke en veranderende omstandigheden op de vastgoedmarkt. De verwachting is de NvU medio 2024 ter besluitvorming voor te leggen. De variantenstudie voor de uitbreiding van sport bij Nieuw Welgelegen is nog niet afgerond . Gelet op de complexiteit en verschillende belanghebbenden in het gebied vraagt dit proces meer tijd.
• De inwerkingtreding van de Omgevingswet en Wkb is met een jaar uitgesteld naar 1 januari 2024, de uitbouw van het Digitaal Stelsel Omgevingswet en het omgevingsplan zijn direct gekoppeld aan de inwerkingtreding en vinden daarom een jaar later plaats.

Doelstelling 2. De bebouwde omgeving is veilig, leefbaar en tast de gezondheid niet aan.

In de programmabegroting 2023 zijn er geen aparte taken opgenomen.

Doelstelling 3. Voldoende passende en betaalbare huisvesting voor alle bewoners en woningzoekenden.

•  Het onderzoek naar de mogelijke financieringsconstructies voor betaalbare koop/ ondersteuning wooncoöperaties bleek complexer dan vooraf verwacht, maar is eind 2023 afgerond. De implementatie volgt in 2024. 

•  In 2023 zijn de voorbereidingen uitgevoerd ten behoeve van de realisatie van 1000 flexwoningen op onder andere de volgende locaties: Pagelaan, Befu, Wetering Zuid en Tussen de Rails. Eind 2023 is de bouw bij Pagelaan (280 woningen) gestart. De inzet is om de bouw bij Befu (ca 135 woningen), Wetering Zuid (ca 150 woningen), Tussen de Rails (aantal n.t.b.) te starten in 2024. Om tot hogere aantallen flexwoningen te komen zijn andere locaties in onderzoek met oog op realisatie in 2025 e.v.
  • *Er is een start gemaakt met het proces opstellen integrale woonzorgvisie voor alle aandachtsgroepen, waaronder ouderen, studenten, arbeidsmigranten en woonwagenbewoners (inclusief dashboard). Momenteel wordt onderzoek gedaan naar de specifieke woonvraag voor de aandachtsgroepen. De Woonzorgvisie, een instrument uit de Wet versterking regie volkshuisvesting, is vertraagd vanwege de val van kabinet-Rutte IV. 

Doelstelling 4. Behouden, beheren en benutten van erfgoed als cultuurhistorische drager van het karakter van Utrecht.

• Evaluatie beschermde stads- en dorpsgezichten: niet volgens plan uitgevoerd, omdat de werkzaamheden grotendeels hebben stilgelegen vanwege prioritering van andere werkzaamheden. In Q1 2024 worden deze werkzaamheden weer opgepakt.
• Route kasteel Vredenburg: niet volgens plan uitgevoerd, omdat dit in de actie-agenda geen prioriteit kreeg in 2023. In 2024 wordt de activiteit weer opgepakt.
• Boek archeologie in Leidsche Rijn: niet volgens plan uitgevoerd, omdat dit in de actie-agenda geen prioriteit kreeg in 2023. Verwachte oplevering is Q2 2025.
• Strategie publieksbereik nieuwe Unesco werelderfgoederen: niet volgens plan uitgevoerd, omdat dit in de actie-agenda geen prioriteit kreeg in 2023.